Ustawa o Dostępności

Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami

Mamy świadomość, że dostępności nie ustanowimy prawem. Ona sama w sobie jest prawem. Możemy natomiast utorować jej drogę przepisami. 20 września weszła w życie ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami – kręgosłup Programu Dostępność Plus.  

Kto skorzysta z wdrożenia ustawy?

Celem ustawy jest poprawa warunków życia i funkcjonowania obywateli ze szczególnymi potrzebami, którzy są narażeni na marginalizację lub dyskryminację m.in. ze względu na niepełnosprawność lub obniżony poziom sprawności z powodu wieku czy choroby. Ustawa jest kluczowym elementem rządowego programu „Dostępność Plus”, który rząd przyjął 17 lipca 2018 r. Rozwiązania przewidziane w projekcie ustawy realizują zapisy Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, zobowiązujące do zapewnienia takim osobom na równi z innymi obywatelami dostępu do różnych obiektów. Projekt ustawy powstał we współpracy ze środowiskiem osób niepełnosprawnych.

Kogo obowiązuje ustawa?

Sektor publiczny jest zobowiązany do zapewnienia co najmniej minimalnej dostępności, która zagwarantuje dostępność podmiotu publicznego. Podmiot publiczny zapewnia dostępność przez stosowanie uniwersalnego projektowania nowych rozwiązań lub racjonalnych usprawnień w usuwaniu istniejących barier. Minimalne wymagania obejmują zapewnienie w instytucjach publicznych:

• dostępności architektonicznej – zarówno korytarze, jak i klatki schodowe powinny być wolne od barier i zapewniać możliwość poruszania się po nich między innymi osób na wózku, osób korzystających z kul, lasek i innych pomocy ortopedycznych, osób starszych, a także osób z wózkami dziecięcymi, mających różne problemy z poruszaniem się (windy, schody, korytarze, ciągi piesze w budynku),
• dostępności cyfrowej –  została kompleksowo uregulowana w ustawie o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych  podmiotów publicznych,
• dostępności informacyjno-komunikacyjnej – zapewnienie informacji na temat tego, jakie zadania wykonuje dany podmiot w postaci nagrania w polskim języku migowym dla osób głuchych, informacji w tekście łatwym do czytania (ETR) - m.in dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, czy pliku odczytywalnego maszynowo, dzięki któremu taką informację może udźwiękowić osoba niewidoma. Dostępność w tym zakresie to także umożliwienie komunikacji z podmiotem w taki sposób, jaki jest dogodny dla osoby ze szczególnymi potrzebami np. poprzez SMS czy przy użyciu usługi tłumaczenia migowego online. 

Zapoznaj się z listą głównych podmiotów podlegających ustawie (PDF 357 KB). 

Kto dba o przestrzeganie zapisów ustawy?

Za koordynację wdrażania ustawy odpowiedzialny jest minister ds. rozwoju regionalnego przy pomocy Rady Dostępności – organu opiniodawczo-doradczego w sprawach dostępności. Ponadto, każdy organ władzy publicznej (w tym administracji rządowej i samorządowej oraz kontroli państwowej i ochrony prawa), a także sądy i trybunały – wyznaczą co najmniej jedną osobę pełniącą funkcję koordynatora ds. dostępności.

Co nowego wprowadza ustawa?

Na podstawie ustawy utworzony został Fundusz Dostępności, którego celem będzie udzielanie wsparcia finansowego na dostosowanie budynków podmiotów publicznych oraz budynków mieszkalnictwa wielorodzinnego. To dzięki tym środkom będziemy mogli budować windy i inne usprawnienia w budynkach – co jest bardzo wyraźnym oczekiwaniem społecznym. Wsparcie ze środków Funduszu, udzielane będzie w formie pożyczki ale z możliwością częściowego jej umorzenia po spełnieniu określonych kryteriów (np. jeśli z inwestycji korzystać będzie duża liczba osób niepełnosprawnych czy seniorów). Dzięki tym środkom możliwy będzie montaż windy i innych urządzeń, umożliwiając swobodną komunikację w obiektach wielorodzinnych.

Ustawa przewiduje sankcje za brak realizacji zasady dostępności. Na podmioty publiczne, które nie spełnią minimalnych wymagań w zakresie dostępności, przysługiwać będzie skarga na brak dostępności. W celu jej złożenia, osoba ze szczególnymi potrzebami będzie musiała najpierw zawnioskować o zapewnienie jej dostępności, a dopiero brak lub niewłaściwa reakcja ze strony podmiotu publicznego umożliwia złożenie skargi do Prezesa Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Pozytywne rozpatrzenie skargi może skutkować nakazem zapewnienia dostępności, a niewywiązanie się z tego – nałożeniem kary pieniężnej.

W ustawie przewidziano nieobowiązkową certyfikację – służącą poprawie dostępności – dla podmiotów prywatnych i organizacji pozarządowych. Podmioty prywatne i organizacje pozarządowe, które zdecydują się na audyt, potwierdzający ich dostępność w certyfikacie będą mogły uzyskać 5 proc. zniżkę we wpłatach przekazywanych do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Rozwiązania te powinny zachęcać firmy prywatne do zadbania o swoją dostępność.

Przepisy przejściowe

Ustawa weszła w życie po 14 dniach od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw czyli 20 września 2019 r. Ale uwzględniając konieczność zapewnienia odpowiedniego czasu na dostosowanie się do zmian, część regulacji zacznie obowiązywać w innych terminach. Dotyczy to w szczególności wyznaczenia koordynatora dostępności (od września 2020), wejścia w życie przepisów umożliwiających składanie skargi na brak dostępności czy umożliwienie certyfikacji podmiotów prywatnych (18 miesięcy po wejściu w życie ustawy), a także rozwiązań w zakresie dostępności cyfrowej (tu zgodnie z osobną już obowiązująca ustawą o dostępności stron internetowych i aplikacji mobilnych).

• 12 miesięcy – ministrowie właściwi dokonują przeglądu prawodawstwa, MIIR, Rada Dostępności, Rada Ministrów
• 2021 r.  – pierwszy raport o stanie dostępności kraju
• od 30 września 2020 – funkcjonują wyznaczeni koordynatorzy dostępności
• 24 miesiące – procedura skargowa
• 24 miesiące – alternatywny dostęp = dostępność 

Dziennik Ustaw - ustawa o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami  (PDF 462 KB)

Uzasadnienie  (PDF 666 KB)

PORADNIK - Jak wdrażać ustawę o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami?

W 2019 r. do polskiego porządku prawnego weszła nowa, przełomowa ustawa, o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Stwarza ona ramy prawno-organizacyjne do urzeczywistnienia idei dostępności w naszym kraju, nakładając na wszystkie podmioty publiczne obowiązki dotyczące zapewnienia dostępności w aspekcie architektonicznym, cyfrowym i informacyjno- komunikacyjnym. Większość przepisów tej ustawy obowiązuje już od 30 września 2019 r., pozostała część wejdzie w życie stopniowo w okresie najbliższych dwóch lat.

Aby ułatwić podmiotom publicznym wdrożenie przepisów ww. ustawy i przybliżyć praktyczny aspekt określonych w niej wymagań, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, które koordynuje temat dostępności w przestrzeni publicznej (Program Dostępność Plus), przygotowało zamieszczoną poniżej publikację.

Ma ona formę poradnika  (PDF 3 MB) - zawiera podpowiedzi, wskazówki, dobre rady, podpowiada w jakim zakresie podmiot jest zobowiązany ustawą, jakie zmiany powinien wprowadzić w swoim budynku i swojej działalności, pokazuje różne rozwiązania możliwe do zastosowania - wskazując jednocześnie ich zalety i wady a nawet przybliżone koszty. Poradnik zawiera także elementarną wiedzę dotyczącą poszczególnych typów niepełnosprawności oraz wskazówki w jaki sposób odpowiadać na potrzeby każdej z nich, realizując zadania publiczne i nie tylko. Znajdziecie w nim Państwo także wyjaśnienia nowych definicji wprowadzonych w ustawie. Mamy nadzieję, że poradnik m.in. dzięki swej przystępnej wizualnie i językowo formie oraz zastosowaniu różnych narzędzi – np. list sprawdzających i licznych przykładów, czy odwołań, pomoże Państwu w wyborze najbardziej optymalnych rozwiązań wdrażających ustawę o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w Państwa instytucji.

Prawa i obowiązki w rok od wejścia w życie ustawy „o zapewnianiu dostępności”

20 września 2020 r. minął rok od wejścia w życie ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Przepisy zawarte w tej regulacji mają na celu stworzyć osobom ze szczególnymi potrzebami czyli osobom z niepełnosprawnościami czy seniorom warunki do bardziej samodzielnego i komfortowego korzystania z budynków i usług administracji publicznej i innych podmiotów publicznych (np. szkół, instytucji kultury, palcówek służby zdrowia, pływalni).

Aby tak się stało, konieczne jest monitorowanie wdrażania jej przepisów i konsekwentne podejmowanie starań o zwiększanie dostępności. Rok od wejścia w życie ustawy warto przypomnieć, jakie zmiany już obowiązują, a jakie wkrótce wejdą w życie.

Poniżej znajdziecie Państwo kalendarium obowiązywania najważniejszych przepisów o dostępności. 

OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY

Od 20 września 2019 r. wszystkie podmioty publiczne muszą spełniać minimalne wymagania w zakresie trzech obszarów dostępności, o których mowa w art. 6 ustawy.

Dostępność architektoniczna

Podmioty publiczne muszą zapewnić:

• wolne od barier poziome i pionowe przestrzenie komunikacyjne budynków, czyli możliwość poruszania się po piętrach i pomiędzy piętrami,
• dostęp do wszystkich pomieszczeń, z wyłączeniem pomieszczeń technicznych w budynku,
• informację na temat rozkładu pomieszczeń w budynku, co najmniej w sposób wizualny i dotykowy lub głosowy - czyli umieścić w budynku np. schemat pomieszczeń, tyflomapę, infokiosk, które pomogą w szczególności osobie z niepełnosprawnością wzroku lub słuchu w lokalizacji pomieszczeń w budynku,
• wstęp do budynku osobie z psem asystującym,
• możliwość ewakuacji osobom ze szczególnymi potrzebami lub zapewnienie im innego sposobu ratunku (poprzez odpowiednie procedury i sprzęt, czy sygnalizację).

Dostępność cyfrowa

Podmioty publiczne są zobowiązane do przestrzegania ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Oznacza to, że muszą być one zgodne ze Standardem WCAG 2.1, czyli Web Content Accessibility Guidelines. Jest to opublikowany przez organizację W3C standard, który zawiera zbiór zasad, jakimi powinni kierować się twórcy stron internetowych, aby przygotowane przez nich strony były maksymalnie dostępne dla osób z różnymi niepełnosprawnościami.

Ustawa dotyczy w szczególności:

• umieszczenia na stronie danych teleadresowych podmiotu i linku do strony podmiotowej w Biuletynie Informacji Publicznej,
• umieszczenia na stronie narzędzi kontaktowych (np. formularzy, wideotłumacza języka migowego itp.),
• zapewnienie odpowiedniej nawigacji po stronie,
• umieszczenia na stronie deklaracji dostępności,
• zapewnienia na stronie dostępnych multimediów (czyli np. zawierających napisy),
• umieszczenia na stronie informacji dotyczących sytuacji kryzysowej,
• publikacji dostępnych dokumentów urzędowych oraz wzorów umów lub wzorów innych dokumentów przeznaczonych do zaciągania zobowiązań cywilnoprawnych.

Dostępność informacyjno-komunikacyjna

Podmioty publiczne muszą zapewnić:

• obsługę z wykorzystaniem poczty elektronicznej, SMS, MMS, strony internetowe lub przez wykorzystanie zdalnego dostępu online do usługi tłumacza przez strony internetowe i aplikacje,
• urządzenia do obsługi osób słabosłyszących, w szczególności pętli indukcyjnych,
• na stronie internetowej danego podmiotu informacje o zakresie jego działalności – w postaci elektronicznego pliku zawierającego tekst odczytywalny maszynowo, nagrania treści w polskim języku migowym oraz informacji w tekście łatwym do czytania Easy-To-Read (ETR),
• na wniosek osoby ze szczególnymi potrzebami, komunikacji z podmiotem publicznym w formie określonej w tym wniosku.

UWAGA: Jeśli ze względów np. technicznych lub prawnych, takich jak np. ochrona konserwatorska budynku w którym się mieści się podmiot nie może on zapewnić dostępności w zakresie określonym powyżej, musi zastosować dostęp alternatywny. Polega on np. na zmianie organizacyjnej obsługi klientów – np. przeniesieniu jej do pomieszczenia na parterze do którego nie prowadzą schody, lub zapewnianiu osobie ze szczególnymi potrzebami wsparcia innej osoby (np. pomoc przy wejściu na piętro, przetłumaczenie dokumentu, pomoc w komunikacji).

Praktyczne informacje dotyczące sposobu wdrożenia w podmiotach publicznych powyższych wymagań zostały ujęte w PORADNIKU znajdującym się na stronie internetowej Programu Dostępność Plus.

Przegląd prawa w zakresie zapewniania dostępności (art. 56)  

Do 20 września 2020 r. ministrowie kierujący działami administracji rządowej dokonali przeglądu prawa pod kątem zapewniania dostępności i przekazali informacje zawierające diagnozę ewentualnych problemów z dostępnością do ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego, który dba o zapewnianie dostępności w sferze publicznej. Część przekazanych raportów zawiera propozycje zmiany przepisów. Informacje te zostaną przeanalizowane przez Radę Dostępności, która na ich podstawie wyda rekomendacje co do dalszych kroków, w tym ewentualne propozycje zmian legislacyjnych.

Koordynatorzy dostępności (art. 14)

Od 30 września 2020 r. w organach administracji rządowej i samorządowej, organach w kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sadach i trybunałach powinni zostać wyznaczeni koordynatorzy dostępności. Oznacza to, że już teraz m.in. w urzędzie gminy, powiatu czy w sądzie osoba ze szczególnymi potrzebami będzie mogła poprosić koordynatora o pomoc w rozwiązywaniu problemów z brakiem dostępności do urzędu czy sądu i możliwości załatwienia swoich spraw urzędowych. Dane kontaktowe do koordynatora powinny znajdować się na stronie Biuletynu Informacji Publicznej podmiotu publicznego. 

Informacje pomocne przy wykonywaniu zadań koordynatora można znaleźć w  zakładce koordynatorzy dostępności, gdzie znadziesz m.in przydane poradniki i inne publikacje a także najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi.

Polecamy także inne zakładki:

•  dobre praktyki
•  poradniki , standardy, wskazówki

Inne ważne przepisy (art. 35, 42, 46, 52):

• Organizatorzy transportu publicznego, przy udzielaniu zamówienia publicznego na wykonywanie publicznego transportu zbiorowego, muszą uwzględnić potrzeby osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej zdolności ruchowej w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (art. 52)
• Urzędy gminy organizujące konkursy na inicjatywy z tzw. budżetu obywatelskiego muszą pamiętać, żeby podczas oceny projektów uwzględniać projektowanie uniwersalne (art. 42).
• Banki i instytucje bankowe mają obowiązek dostarczenia klientom ze szczególnymi potrzebami projektu umowy w formie nagrania audio, nagrania w Polskim Języku Migowym, wydruku w systemie Braille’a lub wydruku z wielkością czcionki wygodną do czytania (art. 46)
• Na podstawie przepisów ustawy utworzono Fundusz Dostępności, którego celem jest udzielanie pożyczek na dostosowanie budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnictwa wielorodzinnego do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami. Obsługą Funduszu zajmuje się Bank Gospodarstwa Krajowego (art. 35).

Przepisy ustawy wchodzące w życie w 2021 r.

Zlecanie lub powierzanie zadań przez podmioty publiczne (art. 4 ust. 3)

Od 6 września 2021 r. jeśli podmiot publiczny chce:

• zlecić lub powierzyć realizację zadań publicznych finansowanych z udziałem środków publicznych
• udzielić zamówienia publicznego

podmiotom innym niż podmioty publiczne, musi określić w treści umowy (na realizację / powierzenie zadań lub umowy dotyczącej realizacji  zmówienia publicznego) warunki służące zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w zakresie zlecanych zadań publicznych lub zamówień publicznych. Warunki te muszą odnosić się do minimalnych wymagań w zakresie dostępności (art. 6).

Przykładowe zapisy umów (PDF 809 KB)

Więcej  informacji na ten temat  tego jak stosować art 4 ust. 3  znajdziesz w zakładce Pytania i odpowiedzi

Certyfikacja dostępności dla przedsiębiorców i NGO (art. 15- 28)

Podmioty publiczne muszą spełniać wymagania z art. 6. Ustawa przewiduje także mechanizm, dzięki któremu dostępność będą mogły potwierdzić chętne przedsiębiorstwa i NGO. Obecnie trwają prace nad rozporządzeniem ustalającym wymagania wobec podmiotów, które będą mogły potwierdzać dostępność przedsiębiorstw i NGO oraz wydawać certyfikat dostępności. Rozporządzenie powinno być gotowe jeszcze w tym roku, aby na jego podstawie mógł być przeprowadzony nabór podmiotów uprawnionych do certyfikacji dostępności.

W IV kwartale 2021 r. planowane jest ogłoszenie przez ministra ds. rozwoju regionalnego naboru podmiotów certyfikujących dostępność. Podmioty wybrane w naborze będą wpisane do wykazu i uzyskają prawo do wydawania certyfikatów dostępności. Wykaz podmiotów uprawnionych do certyfikacji dostępności zostanie opublikowany w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa.

Więcej  informacji na temat  cerytfikacji znajdziesz w zakładce Certyfikacja dostępności

Raportowanie dostępności (art. 11)

Każdy podmiot publiczny musi do 31 marca 2021 r., a następnie co kolejne 4 lata, sporządzić krótki raport o stanie zapewniania swojej dostępności. Formularz raportu będzie dostępny na stronie BIP ministerstwa właściwego ds. rozwoju regionalnego od stycznia 2021 r. Wypełniony raport trzeba opublikować na stronie BIP danego podmiotu (urzędu, szkoły, domu kultury, spółki wodociągowej, zarządu dróg miejskich itp.) lub stronie internetowej (jeśli podmiot nie ma BIP) oraz przekazać do właściwego podmiotu, o którym mowa w art. 11 ust. 4 pkt 1 i 2 w wyznaczonych terminach.

Pierwsze raportowanie stanu zapewnienia dostępności zakończyło się w marca 2021 r. Dzięki  współpracy z Głównym Urzędem Statystycznym (GUS)  i  wykorzystaniu portalu sprawozdawczego GUS raporty zostały przekazane przez ponad 60 tys. podmiotów publicznych.  W oparciu o dane zbierane przez GUS  oraz inne informacje przekazane do ministra ds. rozwoju regionalnego powstanie w 2021 r. ogólnopolski  raport o stanie zapewniania dostępności przez podmioty  publiczne. Więcej informacji o raportowaniu znajduje się dedykowanej stronie.

Wnioski o zapewnienie dostępności i skarga na brak dostępności (art. 29-34)

Od 6 września 2021 r. każdy obywatel będzie mógł poinformować podmiot  publiczny o braku jego dostępności w wymiarze architektonicznym i informacyjno – komunikacyjnym (opisanych w art. 6), Osoby ze szczególnymi potrzebami lub ich przedstawiciele ustawowi będą mogli także złożyć wnioski i skargi, o których mowa w rozdziale 4 ustawy.

Jeśli osoba ze szczególnymi potrzebuje zapewnienia dostępności aby załatwić swoją sprawę urzędową w danym podmiocie publicznym lub skorzystać z jego usług będzie mogła złożyć wniosek o zapewnienie dostępności.

Natomiast jeśli:

1. pomimo wniesienia wniosku podmiot publiczny nie zapewni dostępności w przeciągu 14 dni i nie poinformuje, że potrzebuje na to więcej czasu,
2. podmiot publiczny poinformuje, że potrzebuje więcej czasu, ale nie zapewni dostępności (ma maksymalnie 2 miesiące na zapewnienie dostępności),
3. podmiot  publiczny odmówi zapewnienia dostępności (nawet jeśli zapewni dostęp alternatywny)

będzie można złożyć skargę na brak dostępności do Prezesa Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). 

Na wniesienie skargi osoba ze szczególnymi potrzebami ma 30 dni od upływu terminu, w którym podmiot publiczny miał zapewniać dostępność po złożeniu ww. wniosku (14  dni, lub maksymalnie 2 miesiące). Wnosząc wniosek i skargę trzeba spełnić wymagania formalne np. podać dane kontaktowe, czy wskazać konkretne bariery, które utrudniły lub uniemożliwiły dostępność. Szczegółowe wymagania formalne opisano w art. 30 ust. 3 i art. 32 ust. 3 ustawy.   

Inne ważne przepisy (art. 51 i 73):

• od 6 września 2021 r. każdy pacjent będący osobą ze szczególnymi potrzebami ma prawo do otrzymania informacji o: rodzaju i zakresie świadczeń zdrowotnych udzielanych przez placówkę służby zdrowia, prawach pacjenta oraz swoim stanie zdrowia w zrozumiały dla niego sposób - w szczególności osoba głucha ma prawo uzyskać takie informację w Polskim Języku Migowym (art. 51 w zw. z art. 73 pkt 3). Powinny o tym pamiętać wszystkie placówki ochrony zdrowia.
• od 23 czerwca 2021 r., zgodnie z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, wymogami dostępności objęte są także aplikacje mobilne podmiotów publicznych (art. 73 pkt 1 lit. c ).

Przepisy zmienione ustawą wchodzące w życie w 2022 r.

(art. 44 w zw. z art. 66 i art. 56 ust. 3) 

• do kwietnia 2022 r. większość ministrów kierujących działami administracji publicznej powinna poinformować Radę Ministrów o tym, jak wykorzysta raport z przeglądu prawa na rzecz poprawy zapewniania dostępności osób ze szczególnymi potrzebami oraz rekomendacje Rady Dostępności w tym zakresie. Ministrowie muszą więc poinformować, czy zamierzają wprowadzić lub już wprowadzili zmiany w prawie, które mają poprawić dostępność do usług publicznych osobom ze szczególnymi potrzebami.

Przepisy zmienione ustawą wchodzące w życie w 2024 r.

(art. 44 w zw. z art. 66 i art. 56 ust. 3) 

• maksymalnie do 20 września 2024 r. powinny zostać wydane przepisy wykonawcze do Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane dotyczące: warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie, szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego oraz ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych uwzględniające potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami (art. 44 w zw z art 66 ).

Przepisy zmienione ustawą wchodzące w życie w 2026 r.

(art. 44 w zw. z art. 66 i art. 56 ust. 3) 

• maksymalnie do 20 września 2026 r. powinny zostać wydane przepisy wykonawcze do Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane dotyczące: warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie, szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego oraz ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych uwzględniające potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami (art. 44 w zw. z art 66 ustawy o zapewnianiu dostępności). W oparciu o zmianę ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2024 r. poz. 1081) termin na zmianę przepisów prawa budowalnego na rzecz większej dostępności budynków został wydłużony o kolejne 2 lata. Tym samym przepisy te wejdą w życie najpóźniej w ciągu 7 lat po wejściu w życie ustawy o zapewnianiu dostępności.    

Inne akty prawne

Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji  mobilnych podmiotów publicznych

Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 roku weszła w życie 23 maja 2019 roku. Obowiązek zapewnienia dostępności cyfrowej dotyczy wszystkich posiadanych i nowo tworzonych stron internetowych i aplikacji mobilnych.

Kogo obowiązuje ustawa?

Obowiązek zapewnienia dostępności cyfrowej dotyczy wszystkich posiadanych i nowo tworzonych stron internetowych i aplikacji mobilnych przez podmioty publiczne.

Wszystkie strony internetowe i aplikacje mobilne posiadane przez podmioty publiczne powinny być dostępne cyfrowo dla obywateli z niepełnosprawnościami. Oznacza to spełnienie wymagań z tabeli stanowiącej załącznik do ustawy. Tabela jest równoważna standardowi WCAG 2.1 na poziomie AA z wyłączeniem dostarczania napisów na żywo.

Kto dba o przestrzeganie zapisów ustawy?

Za koordynację wdrażania ustawy oraz monitorowanie dostępności cyfrowej stron internetowych odpowiedzialny jest minister ds. cyfryzacji.

Monitorowanie dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych odbywa się za pomocą specjalnego oprogramowania. Dodatkowo prowadzone są audyty wybranych stron internetowych i aplikacji mobilnych.

Badania są podstawą do przygotowania raportu dla Komisji Europejskiej.

Te podmioty publiczne, które uporczywie uchylają się od zapewnienia dostępności cyfrowej stron internetowych, w tym BIP lub aplikacji mobilnych, musza się liczyć z nałożoniem kar finansowych.

Masz prawo do dostępności 

Jeśli jesteś osobą z niepełnosprawnością czy seniorem, albo inną osobą o szczególnych potrzebach – masz zagwarantowane prawo do dostępności przez podmioty publiczne. Możesz zatem wymagać, aby urząd, do którego się wybierasz, szkoła, biblioteka czy placówka służby zdrowia – nie posiadały barier architektonicznych lub utrudnień w kontakcie z urzędnikiem/personelem.  

Dodatkowo, w każdym urzędzie gminy/powiatu jest koordynator dostępności, który będzie dbał o zapewnienie dostępności oraz do którego można zwrócić się o pomoc (taka informacja powinna być na stronie internetowej danego urzędu).

Masz także prawo złożyć wniosek o zapewnienie dostępności albo nawet skargę na dany podmiot - jeśli Ci jej nie zapewniono.

Z myślą o Tobie oraz wszystkich osobach ze szczególnym potrzebami, przygotowaliśmy ULOTKĘ: „Masz prawo do dostępności!” (PDF 287 KB).